Gebaseerd op ideeën van Peter Diamandis en zijn whitepaper. Dat kun je hier downloaden.
Wat is er aan de hand?
In de vorige blog is al aangegeven wat de meest vervelende zaken zijn in het huidige basisonderwijs: het huidige basisonderwijs is voornamelijk gericht op het vervolgonderwijs, het is onderwijs voor de gemiddelde leerling, de relevantie is vaak zoek, er is géén plaats voor verbeelding en het is saai en vervelend. Het moet dus anders. Maar wat kun je daarvoor in plaats stellen? En vooral: hoedan?
De volgende vijf basisprincipes zouden leidend moeten zijn voor onderwijs op basisscholen zodat ze weer fit zijn voor de toekomst: fit4thefuture!
- Passie
- Nieuwsgierigheid
- Verbeelding
- Kritisch denken
- Mogelijkheden en geloof
Hoe zou het onderwijs er uit kunnen zien, gebaseerd op deze vijf basisprincipes?
Het nieuwe basisonderwijs zou zich in kunnen presenteren rond de volgende thema’s.
Thema 1: Passie. De basisschool moet de kinderen helpen bij het ontdekken van hun passie(s). Passie is een grote bron van interesse en opwinding, en is uniek voor elk kind. De sleutel tot het vinden van passie ligt in kennismaking en het opdoen van ervaring. Dat gebeurt nu ook al wel enigszins, in de vorm van ‘ouders voor de klas’ of een enkele excursie buiten de school. Dat kan in een wereld van YouTube en virtuele realiteit vele malen beter. Na een dergelijke eerste kennismaking kan het een vervolg krijgen in de realiteit zodat dit verbonden wordt met de virtuele realiteit. Wat zou er mooier zijn dan dat kinderen elke maand vertellen over hun nieuwste passie en dit delen met behulp van video ‘ s (of de VR-ervaringen) en uitleggen wat ze leuk vinden en wat ze hebben geleerd?
Thema 2: Nieuwsgierigheid. Nieuwsgierigheid is aangeboren bij kinderen maar wordt vaak verloren op later leeftijd. Jammer, want nieuwsgierigheid is vaak de drijvende kracht achter alle grote wetenschappelijke en technologische vooruitgang. Nieuwsgierigheid leidt, in combinatie met een experimenteren en het doen van ontdekkingen, tot nieuwe kennis en toepassingen.
Ook het proces van vragen en een hypothese stellen, uitvoeren van experimenten helpt bij het leren kennen van de wereld om je heen. Onderwijs waarbij kinderen leren experimenten te ontwerpen en uit te voeren en zelf tot conclusies laat komen is onderwijs dat tegemoetkomt aan de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen. Het doel is om ze enthousiast te maken voor de mogelijkheden, hun fantasie en verbeelding te prikkelen en te laten denken over het mogelijk maken van dromen.
Thema 3: Verbeelding. Verbeelding gaat over meer dan toepassing en gebruik van technologie. Ook zoiets als empathie, omschreven als “het vermogen om te begrijpen en delen de gevoelens van de ander” is een vorm van verbeelding en hoort als een van de kritische vaardigheden thuis in het basisonderwijs. De nieuwe hedendaagse nieuwe tools versnellen dit proces nog eens. Virtuele realiteit is niet enkel over videogames meer. Kunstenaars, activisten en journalisten zien en gebruiken de potentie van technologie als een empathie-motor. Zo kan men kan de schijnwerpers richten op bijvoorbeeld een Ebola-epidemie of op het leven in de Gazastrook of in een oorlogsgebied in Syrië of de plasticsoep in de oceanen. De kracht van VR kan ook gebruikt worden in het onderwijs. Zowel leren m.b.v. VR alsook de kracht van VR zelf ervaren en daar kritisch mee omgaan bijvoorbeeld als het fake-nieuws betreft hoort thuis in het basisonderwijs van vandaag en morgen.
Thema 4: Kritisch denken. In een wereld waarin technologie een steeds grotere rol speelt is het essentieel om als kind te begrijpen hoe technologie werkt, om ermee vertrouwt te raken en tegelijkertijd kritisch te blijven op de mogelijke gevaren van technologie. Technologie en programmering of codering zijn de nieuwe “lingua franca” van morgen (vandaag?), die als gemeenschappelijk communicatiemiddel wordt gebruikt tussen mensen met verschillende moedertalen. In het basisonderwijs zullen de kinderen door spel en demonstratie hiermee om moeten leren gaan. Ook zal zo een verbinding gelegd moeten worden met exponentiële technologieën zoals rekenen, sensoren, netwerken, kunstmatige intelligentie, digitale productie, genetische manipulatie, vergrote/virtuele realiteit en robotica, om maar een aantal toepassingsgebieden te noemen. Let wel: het gaat er niet om dat de kinderen expert worden in elke technologie, maar dat ze de taal en de conceptuele achtergronden begrijpen van deze technologie om in de toekomst te kunnen gebruiken en toepassen. Daarbij is het belangrijk dat kinderen tegelijkertijd kritisch leren denken over de mogelijke gevolgen van deze toepassingen en over zowel gebruik als misbruik van technologie.
Thema 5. Volharding en geloof. Het omgaan met tegenslagen en teleurstellingen hoort ook bij het leren en opgroeien. Met geloof in eigen kunnen steeds opnieuw een poging doen totdat iets echt gelukt is, dat geeft de meeste voldoening! Deze volharing moet worden aangeleerd en het liefst op jonge leeftijd zodat het een ondersteuning is voor nieuwsgierigheid en passie. Daarbij kan het helpen om rolmodellen of andere voorbeelden te betrekken bij deze zoektocht. Niets gaat als vanzelf en alles vraagt vooral om doorzettingsvermogen. Het zoeken van oplossingen voor problemen zoals bijvoorbeeld voedselveiligheid, recycling, energie of mobiliteit is uitdagend. Kinderen moeten worden uitgedaagd om oplossingen te ontwikkelen.
Naast deze thema’s nog meer ‘hoedan’: bijvoorbeeld via Storytelling. Dwars door deze thema’s heen is er een vaardigheid die cruciaal is voor het onderwijs van morgen het goed en enthousiast kunnen vertellen van verhalen, Storytelling. Deze vorm van communicatie is een kernvaardigheid waarvan alle leerlingen hun hele leven gemak hebben en plezier aan kunnen beleven: het goed en interessant kunnen vertellen van verhalen. Daarbij is het van belang dat je kunt formuleren wat je precies bedoelt en kunt overdragen van wat, hoe, waar en wanneer m.b.t. een idee, van belang is en waarom dat voor eenieder zo is. Kortom: overtuigen met een krachtig en to-the-point verhaal kun je leren! Of het nu gaat om een korte pitch, een soort van TED-lezing of om wat diepgaander informatie: storytelling is van groot belang voor allen om zo volwaardig deel te kunnen nemen aan de samenleving. Ook deze vaardigheid behoort tot het basisonderwijs van de toekomst!
Inrichting van het klaslokaal van de toekomst. Gebaseerd op het bovenstaande zal ook de inrichting van het klaslokaal fundamenteel moeten veranderen. Inmiddels zijn al enkele nieuwe technologieën bekend en worden ook op verschillende plaatsen al toegepast, behalve in de school ☹. Voor de tenminste de volgende nieuwe technologieën zal ruimte gemaakt moeten worden in het klaslokaal van morgen: Virtual Reality (VR), augmented reality (AR), 3D Printing (Additive Manufactoring, AM), Sensors & Netwerken (inclusief Internet of Things: IoT), Artificial Intelligence (AI) Kunstmatige intelligentie, robotisering en machine learning. Zowel de mogelijkheden en concrete toepassingen voor het leren komen daarbij aan de orde, alsook enkele gevaarlijke kanten zoals (zoek maar op:) ‘bummer’.
Hoe dat in de praktijk van het klaslokaal werkt en kan worden toegepast lees je in de volgende blog!
Geplaatst 3 november 2018